Z dniem 1 stycznia 2016 r. weszły w życie nowelizujące przepisy dotyczące zmiany naliczania odsetek. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, uzupełnia wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE w przedmiocie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.
Najbardziej istotne zmiany dotyczą wdrożenia mechanizmu obliczania odsetek ustawowych za opóźnienie w obrocie profesjonalnym, sposobu naliczania odsetek ustawowych wynikających z Kodeksu cywilnego, tj. odsetek ustawowych kapitałowych, wynikających z art. 359 k.c. i odsetek ustawowych za opóźnienie, wynikających z art. 481 k.c., a także zróżnicowania wysokości wyżej wymienionych odsetek.
Sam zaś sposób wyliczenia wskazanych odsetek związany jest obecnie z wysokością stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego.
Odsetki za opóźnienie w transakcjach profesjonalnych
W myśl art. 4 ust. 3 Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r. odsetki za opóźnienie stanowią sumę stopy referencyjnej NBP i ośmiu punktów procentowych. Celem ustalenia wysokości odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do 30 czerwca, stosuje się stopę referencyjną obowiązującą w dniu 1 stycznia, jeśli chodzi natomiast o odsetki należne od 1 lipca do 31 grudnia, bierze się pod uwagę wysokość stopy referencyjnej z dnia 1 lipca.
Odsetki kapitałowe
Zgodnie z nowelizacją art. 359 § 2 k.c. odsetki ustawowe kapitałowe stanowią sumę stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych.
Odsetki za opóźnienie
W sytuacji braku oznaczenia wysokości odsetek za opóźnienie, ich wysokość będzie równała się sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Wskazuje się, by mieć jednak na uwadze, że w przypadku, gdy wierzytelność oprocentowana jest według stopy wyższej, istnieje możliwość, by wierzyciel zażądał odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Zmiana w Kodeksie spółek handlowych
Wraz ze zmianą metody naliczania odsetek ustawowych oraz ich zróżnicowaniem na odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie, uzasadnionym i koniecznym stało się dostosowanie dotychczasowych przepisów odwołujących się do obowiązku zapłaty odsetek ustawowych.
W myśl znowelizowanych przepisów Kodeksu spółek handlowych wspólnik, który nie dokonał w terminie dopłaty oraz akcjonariusz, który nie uiścił we wskazanym terminie wpłat na akcje, będą zobowiązani do zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie, przewidzianych w art. 481 k.c.
